1837-йисуз Къубадин гъулгъула муьтIуьгъарай урусрин генерал-лейтенант Фезиди Къафкъаздин цIийи сердер генерал Головиназ ихьтин малумат ганай: «1937-йисан сентябрдиз за Къуба уездда гъиле яракь аваз гьукуматдин аксина къарагъай лезгияр муьтIуьгъарна ва муькуь йисан юкьваралди жувни гьана амукьна. Яргун хуьре яракьар хуьдай гьамбарханаяр эцигиз туна, сенгерар туькIуьрна.

…1839-йисан 30-майдиз за Яргундай акъатна Кьилегь ва Хуьлуьхъ хуьрерал вегьена. Кьилегьвияр бунтчийрин жергейрик экечIнавай, гьавиляй хуьре са касни амачир. Хуьлуьхъвийри лагьайтIа, чахъ галаз женг чIугун къарардиз къачуна. Абурувай яргъалди чи хура акъвазиз хьанач ва чна хуьлуьхъвияр ТIигьиржал хуьр галайнихъ чуькьвена.

Дяведа тIигьиржалвияр кьулухъ гадарай зи жуьретлу аскерар Вини Калунхуьряй тIуз ЦIехуьлрин муькъвел атана. ТIвар кьунвай вири хуьрер за цIай ягъана кана ва Самурдин чапла къерех тирвал Ахцегь галайнихъ фена. За ЭчIехуьр ва Кара-Куьрени цIай яна кана (ЦГВИА, ф. ВУА, д. 6342, л. 74).