Урус пачагьдин кьушунри Дагъустандиз басрух гайила дагъларин вири халкьари рикIин сидкьидай гъазаватдиз регьбервал гузвай Имам Шамилан пад хвенай. Урусри чеб гужлу тирвиляй чеченриз кичIерар гуз гатIуннай. Чапхунчийри абурун хуьрериз цIай ягъазвай, никIер тергзавай. И вагьшивилер эхиз тахьай чеченрин агъсакъалрин векилар Даргодиз, Имам Шамилан кьилив атанай. Абурухъ урусри вагьшивилер тавурай лугьуз Шамилавай са кьадар вахтуналди дяве акъвазарун тIалабдай ният авай. Ингье агъсакъалривай жуьрэт авуна Шамилаз чпин ният лугьуз хьаначир. Гьавиляй абур адан дидедин кьилив фена. Ам рикI ахъа, умун къилихрин дишегьли тир. Чеченри чпин кьилел атай мусибатрикай рахайла ада шехьна лагьана: «За Имамдиз лугьуда, ада куьн дяве тухуникай азад авуна кIанзава». Шамилан диде гзаф нуфуз авай дишегьли тир. Имамни вирибуруз вичин дидедиз гьуьрмет ийидай кас хьиз чидай.
Дишегьлиди вичин хциз урусри чеченрин кьилел гъизвай мусибатрикай рахайла Имам Шамила агъсакъалрин ният хиянатдай кьабулна лагьанай:
– Къуръанди хиянат авун къадагъа ийизва. Ингье Къуръанди веледди вичин дидедиз акси акъатун ва адан гаф кваз такьунни къадагъа авунва. И четинвиляй гьикI акъатдатIа чирун патал зи арифдарвални акьул тIимил я. Аллагьди заз дуьз рехъ къалурдайвал, за ибадат авуна сив хвена кIанзава.
Имамди пуд юкъузни пуд йифиз сив хвена. Ахпа халкьдин вилик акъатна лагьана:
– Аллагьди заз илгьам гана ва хиянатдихъ авсиятда вахъ галаз ихтилат авур сад лагьай кас вишра къирмаждалди ягъ лагьана. Захъ галаз хиянатдихъ авсиятда ихтилат авур сад лагьай инсан зи диде я. За адаз ихьтин жаза гузва.
Идалай кьулухъ адан диде майдандиз гъана. Аскерри адан шаршав алудна, гатун патал дишегьли мискIиндин гурарал ярхарна. Вичин дидеда сад лагьай къирмаж акьур кумазни Шамила метIер чилиз яна ва ам рикI хъуткьуниз шехьна. Аллагьдиз минетна лагьана: «Къудратлу Аллагьдин къанунриз акси акъатна виже къведач. Садавайни, гьатта завайни а къанунар дегишариз жедач. Ингье Къуръанди са кардиз ижаза гузва. Веледривай чпин хайибурун жаза чIугваз жеда. Гьавиляй дидедин жазадин амай пай зи хивез вегь».
Ахпа Имам Шамила чухва хтIунна, халкьдиз акваз-акваз мискIиндин гурарал къаткана, вичин аскерриз эмир гана:
– Зун имам хьуниз килигмир. Эгер куьне къирмаждал явашдиз ягъаз акуртIа, за куь кьилер атIуда.
Гьа икI, Имам 99 гъилера къирмаждай акъудна. Къирмаждал ягъун куьтягьайла Шамилан тан ивидин къене авай. Адан хам пад-пад хьанвай. Вилералди и кар акур халкьдин чанда кичI гьатна. А йикъалай инихъ са касдивайни «хиянат» гаф мецел гъиз хьанач.
