Играми «Самур»! Яран сувар вири лезгийрин хьиз, чи хуьруьнбурунни рикI алай сувар я. Заз яран вацра чи хуьре гьихьтин кIвалахар кьиле тухудатIа лугьуз кIанзава. Яран вахтунда Шихидхуьруьн агьалийри цанар цана, тумар вегьена, багълара кIвалахда. Гьавиляй чибуру хъсан бегьерни къачуда. Гагь-гагь датIана марфар къваз кIвалахдай мумкинвилер гудач. А чIавуз, марфар атIана рагъ экъечIрай лугьуз чи рушари цIамарикай гунияр расна, абурал яру пекер алукIарда. Ахпа гунияр гваз хуьр тирвал къекъведа. Гьар са кIваляй суварин паяр гуда. Гунийриз хвеши хьурай лугьуз недай затIар пара гун адет я. Гунийриз хвеши хьайила, рагъ экъечIда лугьуда.

Хуьре къекъведайла рушари ихьтин манияр лугьуда:

А Гуни-Гуни кIан хьурай,

Цавариз чи ван хьурай.

Чаз ракъар бул гудайвал,

Чна никIер гуьдайвал.

Гьа инал лугьун хьи, бязи вахтара чими ракъар пара хьана хуьруьн майишатдин кIвалахар кьиле тухун четин жеда. Чи лежберри лугьузвайвал, ракъар пара хьайила цанвай тумар кьуру жеда, абуру четин цIирда. А чIавуз чи хуьруьнбур марфар къуриз алахъда. Са кIеретI гадайри тамуз фена, къацу пешер алай таран хилер атIуда. Ахпа абур сад-садал кутIунна са цицIи гада аялдин кьилел гьалдда. Ам хуьр тирвал къекъуьрда. Гьар магьледиз гьахьайла гадайрин кIеретI мадни къалин жеда. Абуру вирида санал ихьтин мани лугьуда:

Я Пешепай, Пешепай,

Пешепайдиз марф кIанда.

Имир, имир, имир марф,

Тефей чка тамир марф.

Марф къуьлериз,

Къуьл гатIариз.

Марфар къвана кIвалахар вилик фейила, инсанри пуд юкъузни пуд йифиз шадвилер ийида. Чи хуьруьнбуру гад кIватIна куьтягьайла, гьар са няметдикай кьилдин кандуда туна виликай къвезмай Яран сувар патални ризкьи хуьда. Канду анжах нубатдин Яраз ахъайда. Гьайиф хьи, гила бязибуру и адет рикIелай алуднава.

Виликди чахъ ихьтин са адет авай. Яран сувар алукьиз са варз амаз чи хуьруьнбуру мукьвал дагъдин хуьруьз са щумуд араба къуьл ракъурдай. Дагъдин хуьре бегьем цан цаз жезвач, абуруз куьмек гун лазим я лугьудай. Дагъвийри а къуьлуькай гьам фу, гьамни семена, гитI ва маса хуьрекар чран патал менфят къачудай. Абуру чаз савкьват яз гьерер ракъурдай. Шихидхуьруьн агъсакъалрин меслятдалди а гьерер Яран сувариз тукIуна, як вири кIвалериз пайдай. И адетди чи хуьрерин алакъаяр генани мягькемардай.

Мад са месэладикай лугьун. Яран сувариз хуьруьз илифай мугьманар ирид юкъуз хъфиз тадачир. Яру суфрадал ирид жуьредин няметар ала, вунани ирид юкъуз абурукай тIуьна кIанда лугьудай. Мугьманар хъфидайла абуруз ацIай паяр кутадай.

Чахъ ихьтин са хъсан адетни ава. Хуьруьн агъсакъалди суварин юкъуз хъел хьанвай инсанриз вичин кIвализ эверда. Абур Къуръан ва фу алай суфрадихъ ацукьарда. Гьар касдив са кап фу атIуз туна лугьуда: «И Къуръан ва фу шагьид яз хъилерилай гъил къачу ва дуст хьухь». Абуруни хьурай лагьана сада садав гъил вугуда. Гьа икI, хуьре хъелнавай са касни амукьдач. Гьайиф хьи, гзаф хуьрера ихьтин адет авач. Яран суварин инсанар дустардай, абуруз куьмек гудай, хвеши ийидай адетар хвена кIанзава.