Якьубханни Гьажирагьим. Мах

  • Азизрин Севда
  • 24.04.2024

Хьана кьван, хьанач кьван, туьквенчи Якьубханни гъуьрчехъан Гьажирагьим лугьудай кьве къунши. Гьажирагьима гъуьрч ийиз кьил хуьзвай. Якьубханан кар-кеспи лагьайтIа, масадбурувай мал ужуз къачуз, багьаз маса гун тир. Гьажирагьима вичи ягъай гъуьрч Якьубханаз вугуз, адавай гъуьр, чIем къачудай.

Якьубхан гзаф мискьи, тапрукь итим тир. Ада Гьажирагьимавай къачур маларин кьадар вичин дафтардиз тIимиларна кхьидай. Гьажирагьима кIелнавачир, адаз гьисабиз чизвачир, гьавиляй вичел алай бурж гьикьван ятIа чидачир.

Къвердавай Гьажирагьиман бурж пара жезвай, ам сакIани вахкуз жезвачир гъуьрчехъандивай.

Якьубхан кьве къалай сад бурж вахце лугьуз гъуьрчехъандал гьавалат жедай. Садра Гьажирагьимавай бурж вахкуз тахьайла Якьубхана адан тфенг вахчуна. Чара атIай Гьажирагьим чатухъандин кьилив фена адав ракьар расиз туна. Гьа юкъуз ракьара вак гьатна.

Нянихъ Гьажирагьиман кIваляй къвезвай ругур якIун нидал атай Якьубхана жузуна:

– Бурж гьикI хьана?

Гьажирагьим якIар Якьубханаз вугуз мажбур хьана. Якьубхана адавай ракьарни вахчуна.

– Якьубхан, им вучтин кар я, зи бурж сакIани тIимил жезвач хьи? Вуна дуьз гьисабзавай хьтинди туш гьа! – лагьана итимди.

– Вахтунда кIелнайтIа, вавай жувавайни гьисабиз жедай. Гила вун зи гафунин чIалахъ хьана кIан я.

– ИкI фейитIа, чун гишила амукьда, – лагьана Гьажирагьиман папа.

Муькуь юкъуз Гьажирагьима шуьмягъдин тIваларикай хьелерни чIемерукар расна, тамуз рекье гьатна. Хьелерив ягъай кьван къушар кIватIна кIвализ хкана.

Папа тадиз абур чрана. Ни къуншидаллай Якьубханан нерив гьасятда галукьна. Ада Гьажирагьиман ракIар гатана:

– Бурж вахкудай фикир авачни ваз, къунши?

И гъилерани Якьубхан чранвай къушарни гъуьрчуьн хьелер вахчуна хъфена.

– Вучда чна гила? – вилел нагъв алаз жузуна папа.

Гьажирагьима жаваб тагана агь аладарна. Экуьнахъ ам тамуз фена. Са хъалхъамдай чIижерин куьнуь жагъай ам фад гьа тарциз акьахна. Тарцин хилерал вирт алтадна эвичlна. КIвале ада папаз лагьана:

– Ша тамуз фин, заз ви куьмек герек я.

Мегъуьн тарцив агакьайла паб вичин вилерин чIалахъ хьанач. Адан хилерал алкIанвай къушарин сан-гьисаб авачир. Гъуьлни паб чантаяр ацIурна кIвализ хтайла йиф алукьнавай.

– Якьубхан ксанва жеди. Садра хьайитIани тухдалди як нен чна, – лагьана абуру.

Ингье ксанвай Якьубхан ниди ахварай авудна. Ада гъуьрчехъандин дакIардихъ акъвазна, вичин яцIу дафтардал тIуб илисиз гьарайзавай:

– ГьикI хьана, бурж вахкун тийиз шишер ягъазвани вуна? Вахце тIун бурж!

– Вахкуз жезвач, – лагьана Гьажирагьима, – пул авач!

– ЯтIа гъуьрч вахце.

– Амач, чна вири тIуьна.

Якьубханан вилер хъиляй дамбулар кьван хьанвай.

– Икьван тIуьнар ваз гьинай я бес? Чеб атанвайни ви хьрак? Им вучтин сир ятIа зазни лагь кван.

– Лугьун ман. Тама чIехи са фур эгъуьннай за. Ахпа, аниз аватай гьайванривай акъатиз тежедайвал цларал гъери алтадна. Заз амукьайди абур кIватIна кIвализ хкун хьана.

– А фур гьинал алатIа заз лагь! – тIалабна Якъубхана. Гъуьрчехъанди галай-галайвал гьа чка гьинал алатIа гъавурда туна итим.

Хвеши хьана Якьубханаз: «Фур ацIай гьайванар… Хъсан пул жеда!»

Гьажирагьим экуьн яралай вичи лагьай чкадал фена няналди фур эгъуьнна, кIвализ хтана. Нянихъ Якьубхан гьа чкадиз рекье гьатна. Аниз агакьайла фуруз эвичIна ам. Цларал гъери акьван рикI алаз алтадзавай хьи ада.

Кар кьилиз акъудна фурай экъечIиз кIан хьана адаз, ингье цIалцIам цларай цIуьдгъуьн жез фуруз ават хъийизвай итим.

Им тIимилди хьиз хьана, адан ванцел ничхирарни кьватI хьана. Кьил хкажна виниз килигайла север акур Якьубханан кичIела мез кьуна, вилерилай мичIивал фена. Йиф акъатдалди кьуд патаз адан цlугъдин ван чкIана.

Пакамахъ Гьажирагьима ам фурай акъудайла Якьубханаз хвешила вучдатIа чизвачир. КIвалив агакьайла ада Гьажирагьимаз акваз-акваз буржарин дафтар гудна гадарна, адан тфенг ва хьелерни вахкана.

Гьа йикъалай Якьубхана мад садрани адан пул атIанач. Гьажирагьима лагьайтIа, вичиз гьисабиз чирна. Ам мад садавайни алцурариз хъжезмачир.

Популяр макъалаяр

Лезгияр

  • Седакъет Керимова, Муьзеффер Меликмамедов
  • 27.01.2023

ЯРАН СУВАР

  • Седакъет Керимова
  • 14.03.2023