СтIал Сулейманан йис

  • Самур
  • 26.01.2024

Алай йис лезгийрин чIехи камалэгьли, Дагъустандин сад лагьай халкьдин шаир, ХХ асирдин Гомер СтIал Сулейманан 155 йисан юбилейдин йис я. И вакъиадихъ авсиятда Дагъустан Республикадин гьукуматди талукь къарар кьабулнава. Вичин эсерар дуьньядин 100-елай гзаф чIалариз элкъуьрнавай СтIал Сулеймана лезги халкь ва Дагъустан вири дуьньядиз сейли авуна.

Шаирдин яратмишунриз цIудралди машгьур шаирри ва кхьирагри лайихлу къимет ганва. Дагъустандин халкьдин шаир, вири дуьньядиз сейли Расул Гьамзатова адакай икI кхенай: «Сулейманалди чи дагълар кьакьан, гьуьл дерин хьанва. Ада масабур хьиз илимдин университетар куьтягьнач, уьмуьрдин университетар кIелна. Ам лап хъсан кар чидай лежбер, къуьл ва чилин маса няметар гьасилдай устIар тир. Шаирвилин алакьунрин чIехи устадни хьана. За Сулейманан хайи чилиз икрамзава. Чаз Сулейман хьтин инсан гайи квез баркалла».

Урусрин вири дуньядиз сейли кхьираг Михаил Шолохова лагьанай: «Лезги шииратдихъ гелкъвезвайбуру СтIал Сулейманан поэзиядин дувулар тайинарун, адан шииратдин чIал чирун патал чIехи тир кIвалах тухвана кIанзава…

…СтIал Сулейман халкьди вичи арадиз гъанвай, Совет гьукуматдин береда чIехи гьуьрмет къазанмишнавай халисан халкьдин чIехи шаиррикай тир. Хайи халкьдин мурадар, адан шадвилерни хажалатар шаирди гзаф эсерлу, цIийи кIалубдин мани – шиирриз элкъуьрнай».

1957-йисуз Бакудин киностудияди СтIал Сулейманан уьмуьрдин рекьиз ва яратмишунриз талукьарнавай «Мани икI арадал къвезва» тIвар ганвай художественный фильм чIугуна. 1969-йисуз адан тIварцIихъ СССР-дин почтадин марка чапдай акъудна. Дагъустанда СтIал Сулейманан тIвар алай район ава. Эдебиятдин рекьяй чIехи агалкьунар къазанмишай дагъустанвийриз СтIал Сулейманан тIварцIихъ галай премия гузва. Гьукуматдин Лезги Драмтеатрдал, Астрахандин са гимидал адан тIвар ала. Дуьньядин 30-далай гзаф шегьеррин куьчейриз шаирдин тIвар ганва.

Шаирдин яратмишунрин философияди, адан шииррин халкь рахадай чIалаз мукьвавили, фикиррин деринвили вири гьейранарзава. Халкьдин ичтимаи дердер къелемдиз къачур, вичин уьмуьрдин эхирдалди гьахъсузвилерихъ галаз женг чIугур, аямдин татугайвилер винел акъудна айгьамралди русвагь авур чIехи устаддин чIаларин къиметлувал гилан девирда генани артух хьанва. Адан сатира (ягьанатар), юмор (айгьамар) ва несигьатар лугьуз тежедай кьван метлеблу ва таъсирлибур я.

Чи редакцияди СтIал Сулейманан йис тир алай йисуз шаирдикай ва адан яратмишунрикай газетдиз датIана марагълу макъалаяр акъудда.

Популяр макъалаяр

Лезгияр

  • Седакъет Керимова, Муьзеффер Меликмамедов
  • 27.01.2023

Ви руьгь шад хьурай, Вадим!

  • Седакъет Керимова
  • 27.03.2023

ЯРАН СУВАР

  • Седакъет Керимова
  • 14.03.2023