Чи таватар - алимар

  • Самур
  • 30.12.2023

Пенкер Авчиева

1996-йисуз Нью-Йоркдин Илимрин Академиядин академиквиле хкягъайла Пенкер Авчиевадиз вичин илимдин кIвалахрихъ галаз дуьньядин мад гьи уьлквеяр марагълу жедатIа чизвачир. ЦIуд йис алатайла ам са шумуд уьлкведин академиядиз хкяна. Адан илимдин кIвалахрив 30 кьван уьлквейрин алимар марагълу жезва.
Москвада Россиядин Илимрин Академиядин кьилин лабораторийрикай садаз регьбервал гузвай вахтунда биологиядин илимрин доктор, профессор Пенкер Авчиева 200-ев агакьна илимдин кIвалахрин ва монографийрин автор тир. Адан эсерар дуьньядин халкьарин 40 кьван чIалариз элкъуьрнава. Дагъустандин СтIал Сулейманан райондин Кьулан СтIал хуьряй тир Пенкеран тIвар “Дуьньядин илимдин гъетер” энциклопедияда гьатнава. ООО “Биосинтез” фирмадиз регьбервал гуз гатIунай эхиримжи йисара илимдин рекьяй адан агалкьунар мадни пара хьанва.

Тамара Шихнабиева

Дагъустандин СтIал Сулейманан райондай дуьньядиз сейли мад са дишегьли алим акъатнава. Вини СтIал хуьре дидедиз хьайи Тамара Шихнабиева педагогикадин илимрин доктор, Ломоносован тIварунихъ галай Москвадин Гьукуматдин Университетдин профессор, Информатизациядин Академиядин академик я. 2009-йисуз компьютердин илимар чирунин методикадикай докторвилин диссертация хвейи, 100 кьван илимдин кIвалахрин автор тир Тамаради сифте яз интеллектдиз талукь тир чирвилер къачудай “Каспий” система арадиз гъана. Алай вахтунда и системадикай Москвадин, Санкт-Петербургдин ва Россиядин маса шегьеррин институтри менфят къачузва. 
Интернетда информация туькIуьр хьунин проблемаяр тупIалай ийизвай лезги алимдин илимдин кIвалахар дуьньядин 20-далай гзаф чIалариз элкъуьрнава. Ада информатикадик ва гьисабна чирдай техника арадиз гъуник чIехи пай кутунва.

Маиса Къазиева

Москвада кIвалахиз вири дуьньядиз сейли хьанвай алимрикай сад экономикадин илимрин доктор, профессор Маиса Къазиева я. 1947-йисуз Магьачкъала шегьерда дидедиз хьайи ада юкьван мектеб къизилдин медалдалди, Москвадин Халкьдин Майишатдин Институт яру дипломдалди акьалтIарна. Ина аспирантура акьалтIарай адан кандидатвилин диссертация ктаб хьиз чап хьайила гъиляй-гъилиз фенай. 
2002-йисуз ада къецепатан уьлквейрин экономикадин проблемайриз талукьарнавай докторвилин диссертация хвена. Гзаф йисара Москвадин Финансрин Академияда ва Дуьньядин Халкьарин Университетда кIвалахай Маисадин илимдин кIвалахар 30 кьван чIалариз элкъуьрнава. М.Къазиева 150-дав агакьна илимдин кIвалахрин, монографийрин ва тарсарин ктабрин автор я. 

Фатма Алекберова

Гьеле Совет гьукумат чукIун тавунмаз вичин дуьнья дегишарай Фатма Алекберовадиз Москвадин са шумуд академикди “СССР-дин медицинадик пай кутур алим” хьтин тIвар ганай. 
Вич Дербент шегьердай тир Фатмади Дагъустандин Медицинадин Институт яру дипломдалди акьалтIарнай ва 1965-1981-йисара ина галукьдай азаррин кафедрадиз регьбервал ганай. Медицинадин илимрин доктор, профессор Фатма Алекберовади сифте яз Къаякентдин минералрин чешмеяр ахтармишнай ва абурун минерал квай ятарив галукьдай  азарар сагъардай методика гьазурнай. Адан и илимдин кIвалах Москвада чап хьанай.  Сифте яз Къаякентда Республикадин Бруцеллёздин Азархана арадиз гъайидини Ф.Алекберова я.
200-ев агакьна илимдин кIвалахрин автор тир профессор Фатма Алекберова Дагъустандин ва РФ-дин лайихлу духтур хьтин гьуьрметдин тIварариз лайих хьанай. Кьурагь райондин азарханадиз адан тIвар ганва.
 

Популяр макъалаяр

Лезгияр

  • Седакъет Керимова, Муьзеффер Меликмамедов
  • 27.01.2023

Ви руьгь шад хьурай, Вадим!

  • Седакъет Керимова
  • 27.03.2023